Leiderschap

Er is ooit eens een experiment uitgevoerd waarbij mensen op een plank boven de grond moesten gaan staan. Rondom de plank was een tent van verticaal gestreept doek, en deze tent draaide rond. De mensen moesten proberen om te blijven staan, maar iedereen viel van de plank af. Men werd duizelig en raakte gedesoriënteerd. Vervolgens werd er een aantal judoka's gevraagd om op die plank te gaan staan, en zij bleven allemaal overeind op de plank.

Het verschil was, dat die judoka's een 'innerlijk rustpunt' hadden ontwikkeld, waardoor ze niet afhankelijk waren van een omgeving die voortdurend veranderde en bewoog. In de huidige ‘snelle’ omgeving moet jezelf goed verankerd zijn. Net als bij pottenbakkers moet ‘je klei’ in het middelpunt liggen en van daaruit bouwen anders gaat het mis.

In het huidige dynamische tijdsgewricht is het een ieder toegewenst om zo’n innerlijk rustpunt te hebben. Leiderschap zit zoals ik zal betogen in een ieder van ons en heeft in eerste instantie niet alleen iets met leiders te maken. Organisaties met leiderschap kennen leiders èn vooral medewerkers met leiderschap. Organisaties in de 21e eeuw hebben deze vorm van leiderschap nodig. In dit artikel zal ik ingaan op wat dat konkreet betekent.

Leiderschap als proces kenmerkt zich dus door:
• een proces dat niet specifiek toe te schijven is aan de persoon in functie van leider; leiderschap is een functie van individuele wensen en behoeften en het resultaat van de dynamiek van de georganiseerde collectieve wens om tegemoet te komen aan deze gevarieerde behoeften;
• leiderschap is een proces van aanpassing en evolutie; het is een proces van dynamische uitwisseling o.a. van waarden;
• leiderschap is een proces van energie, niet van structuren.

Leiderschap ontvouwt zich in een continue dynamisch sociaal proces waarin individuen in de eerste plaats afgestemd zijn op zichzelf en daarnaast op de anderen, de organisatie en de omgeving.

‘Leaders are people who are committed to creating a world to which people want to belong’ en dat geldt voor een ieder van ons. Wij zijn in die zin allen leiders. Leiderschap is dat wat uit al die leiders in hun afstemmingsproces met zichzelf, met elkaar en met de omgeving naar boven komt drijven. Dat is de essentie voor organisaties in de 21e eeuw.


Leiderschapsontwikkeling is een meerdaags programma waarin alle aspecten van leiderschap aan de orde komen.